علائم بیماری روانی اعتیاد

در ذهن کسانی که بیماری اعتیاد در آنها پیشرفت نموده، دو نشانه بارز وجود دارد: 

۱. وسوسه

وسوسه حالتی ناخواسته، کنترل ناپذیر و بی وقفه است که بر اثر آن یک فکر، یک صحنه یا تصویر یا حالتی احساسی همواره ذهن انسان را درگیر کرده و به خود مشغول می سازد. در مورد ما معتادان، این مواد مخدراست که همواره ذهن ما را به خود مشغول می سازد و با آنکه می دانیم مصرف این گونه مواد برای خود ما و اطرافیان ما زیانبار است اما باز هم بر مصرف آنها پافشاری و اصرار می کنیم. علت چنین اصراری برای مصرف مواد مخدر لذت فراوانی است که در ابتدا از مصرف این گونه مواد احساس کرده ایم و بی وقفه تلاش می کنیم تا همان لذت و نشئگی نخستین را به دست آوریم. به عنوان فردی معتاد، همه فکر و ذکر ما به یافتن و مصرف مواد مخدر معطوف است چون تاثیر مواد مخدر بر مغز انسان با وجود غیر طبیعی بودن آن، بسیار قوی است. مواد مخدر، توهم قوی بودن و داشتن کنترل بر اوضاع را در ذهن فرد معتاد پدید می آورد. با مصرف مواد مخدر ناگهان متوجه می شویم که می توانیم از عهده کارهائی برآئیم که در حالت عادی از انجام آنها وحشت و هراس داریم. احساس نشئه بودن و سرخوشی می کنیم و فردی جسور می شویم و احساس می کنیم هر مشکلی را می توانیم از پیش پا برداریم و ذهن ما با وجود طبیعی و عادی نبودن این گونه احساسات، ازقرار گرفتن در چنین حالت هائی لذت می برد. چنین چرخه ای است که سرانجام به ایجاد وسوسه در ما منجر می شود.

یکی از بزرگترین مشغله های ذهنی ما به عنوان معتادان مزمن این است که با جدیت تمام می خواهیم ثابت کنیم که می توانیم مصرف مواد مخدر را مهار و کنترل کنیم و اینکه ما افرادی عادی و طیبعی هستیم. به احتمال بسیار زیاد قبول این واقعیت که ما هیچ گونه عزم و اراده ای در برابر مواد مخدر نداریم واقعیت تلخی است که نمی خواهیم به آن اعتراف کنیم. به همین علت همواره تلاش می کنیم تا راهی پیدا کنیم و نشان دهیم که از قدرت لازم برای تحت کنترل درآوردن میزان مصرف مواد مخدر برخوردار هستیم. حتی اگر یک معتاد تمام عیار و نیز باشید باز هم به راحتی نمی پذیرید که بیمار هستید. از خود بپرسید که تا کنون چند بار تلاش کرده اید تا میزان مصرف مواد مخدر را در حد متعادل نگه دارید و در این راه با شکست روبرو شده اید. بینید تا کنون چندین بار با خود گفته اید که دیگر مواد مصرف نخواهید کرد اما چد روز بعد باز هم به سراغ مواد مخدر رفته و مصرف آنرا از سرگرفته اید.  

۲. ناسلامت عقل

دومین نشانۀ بارز و متداول روانی در میان معتادان نداشتن سلامت عقل است که آن را می توان حالتی از تفکر توصیف کرد که کامل و سالم، معقول و منطقی نبوده و بر واقعیت تکیه ندارد. افکار و اندیشه های ما معتادان از آن جهت غیرعادی و ناهنجار می شوند که مواد مخدر به شدت و به گونه ای غیر طبیعی چگونگی ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات از سوی مغز را مختل می سازند. به همین علت، قدرت تصیمیم گیری و قضاوت صحیح را از دست می دهیم.

افکارغیر عقلانی ما به رفتار و اقدامات زیانباری منجر می شوند که سرانجام زندگی ما را آشفته می سازند. تا کنون چند بار خود را هنگام از سرگیری مصرف مواد مخدر فریب داده و به خود گفته ایم که این بار خواهیم توانست مصرف مواد مخدر را کنترل کنیم و اوضاع با دفعات پیشین متفاوت خواهد بود؟ چند بار با وجود همه شواهد و نشانه های نابود کردن خودمان و خانواده هایمان باز هم به مصرف مواد مخدر ادامه داده ایم. کسانی که در اطراف ما قرار دارند رفتار ما را دیوانگی تلقی می کنند اما رفتار ما برای خودمان طبیعی جلوه می کند.